Migration Story - Martinus Antonius van Run and family
|
My family arrived in Australia by air on The Flying Dutchman (PH-LDS), a Lockheed Constellation Starliner, landing in Sydney on 4 August 1958 – 2 days before my fourth birthday. There were four and a half of us, my father, four months pregnant mother, brother and me.
We came from Rotterdam and my parents were looking for a better place to raise a family and have a better lifestyle than in post-war Rotterdam, where we lived in a small two bedroom upstairs flat in a divided house. |
My mother’s family, mixed Jewish and Catholic had been torn apart during the war, with her father and three siblings having perished in extermination camps in Poland. My father grew up in a Catholic family in Gorinchem.
My father had worked in a milk factory as a lab technician, which is where he met my mother and they were married in 1952, firstly in a civil wedding and months later in a church ceremony. They wasted no time in starting a family of their own. So, Mum needed to stay home to look after my brother and me, with less than one year’s age difference between us.
A story that may or may not be true is that in the early 1950s, one of my mother’s brothers announced that he intended to come to Australia to get make his fortune. Over the next several years, several the siblings thought that was a good idea and began to make their way to Australia.
We came as assisted migrants although my father did not have a job lined up. The milk factory in Rotterdam was a subsidiary of Nestle, so he came with a letter of recommendation but virtually no English. He had been told that Nestle in Australia could not offer him a job beforehand, but if he could make his way to Warrnambool for an interview, they would consider him favourably.
On arrival in Sydney, we first went to the Scheyville migrant hostel in New South Wales. After a few days, my father made the trip by train down to Victoria for an interview. Job secured; Dad set about preparing for our new life in Warrnambool. First off, a place to live. Warrnambool, then a coastal ‘city’ of about 11,000 people, was a place that came to life in summer with the arrival of campers and domestic tourists. But winters were far quieter and colder, wetter and windier. The only accommodation within the meagre budget was a one-bedroom hut in the foreshore camping and caravan park. Secondly, Dad made arrangements to bring the family down from Scheyville. Thirdly, he bought a new bicycle – on hire purchase agreement - to make the twice daily 8km (or 5 miles as it was in pre-decimal days, ie before 14 February 1966) trip to work and back. There was to be a steep learning curve, dealing with pounds, shillings and pence, gallons, quarts and pints, and stones, pounds (the other one) and ounces.
When we arrived at our beach hut, Mum was dismayed. She was already feeling the affects of her pregnancy. The hut was small, smelly, musty and infested with cockroaches – nothing like the nice house she had come to Australia to live in. So, she set about cleaning and making the place as liveable as possible. After all, she was as houseproud as any Dutch huisvrouw; and cleanliness and tidiness were next to godliness. Where elsewhere but the Netherlands could you walk through any neighbourhood, day or night, and look directly through the windows to see exactly how houseproud the residents were.
From the mild Dutch summer into an unfriendly Warrnambool, the summer of 1958-59 produced a severe heatwave to test the newcomers and especially Mum with her pregnancy reaching its final stages. Of course, with the arrival of summer, we could no longer stay in the beach hut and moved into an old, rented house in town. Finding it difficult to cope with the heat, the pregnancy and the fact that Dad did shift work for the extra money that the penalty rates added, so was often not around or in bed asleep, Mum sent my brother and me outside, always spic and span – initially in our cute little sailor suits that we brought from the Netherlands – to play with the local children. They were all a bit older than us, but this is probably the best thing that could have happened to for to learn English quickly. Our sister was delivered in early January in a local hospital, which was also strange for Mum and Dad, given that my brother and I were both born at home with the assistance of a midwife.
Over the years, life was never easy, but things got better for them and the children. I am forever grateful to them for the sacrifices they made for our sake. It took 17 years before they found the time and money for a visit back to the old country. I think this visit either made them feel better about their personal and national advances in Australia, or resigned them to their fates.
The story was like that of my mother’s siblings and families who came to Australia. Not quite the land of milk and honey, but a good place to be, nevertheless. The only exception, of course, was the brother whose idea it reportedly was to come to Australia in the first place. He never moved to Australia. He stayed in Rotterdam, opened a business and did quite well for himself.
My father had worked in a milk factory as a lab technician, which is where he met my mother and they were married in 1952, firstly in a civil wedding and months later in a church ceremony. They wasted no time in starting a family of their own. So, Mum needed to stay home to look after my brother and me, with less than one year’s age difference between us.
A story that may or may not be true is that in the early 1950s, one of my mother’s brothers announced that he intended to come to Australia to get make his fortune. Over the next several years, several the siblings thought that was a good idea and began to make their way to Australia.
We came as assisted migrants although my father did not have a job lined up. The milk factory in Rotterdam was a subsidiary of Nestle, so he came with a letter of recommendation but virtually no English. He had been told that Nestle in Australia could not offer him a job beforehand, but if he could make his way to Warrnambool for an interview, they would consider him favourably.
On arrival in Sydney, we first went to the Scheyville migrant hostel in New South Wales. After a few days, my father made the trip by train down to Victoria for an interview. Job secured; Dad set about preparing for our new life in Warrnambool. First off, a place to live. Warrnambool, then a coastal ‘city’ of about 11,000 people, was a place that came to life in summer with the arrival of campers and domestic tourists. But winters were far quieter and colder, wetter and windier. The only accommodation within the meagre budget was a one-bedroom hut in the foreshore camping and caravan park. Secondly, Dad made arrangements to bring the family down from Scheyville. Thirdly, he bought a new bicycle – on hire purchase agreement - to make the twice daily 8km (or 5 miles as it was in pre-decimal days, ie before 14 February 1966) trip to work and back. There was to be a steep learning curve, dealing with pounds, shillings and pence, gallons, quarts and pints, and stones, pounds (the other one) and ounces.
When we arrived at our beach hut, Mum was dismayed. She was already feeling the affects of her pregnancy. The hut was small, smelly, musty and infested with cockroaches – nothing like the nice house she had come to Australia to live in. So, she set about cleaning and making the place as liveable as possible. After all, she was as houseproud as any Dutch huisvrouw; and cleanliness and tidiness were next to godliness. Where elsewhere but the Netherlands could you walk through any neighbourhood, day or night, and look directly through the windows to see exactly how houseproud the residents were.
From the mild Dutch summer into an unfriendly Warrnambool, the summer of 1958-59 produced a severe heatwave to test the newcomers and especially Mum with her pregnancy reaching its final stages. Of course, with the arrival of summer, we could no longer stay in the beach hut and moved into an old, rented house in town. Finding it difficult to cope with the heat, the pregnancy and the fact that Dad did shift work for the extra money that the penalty rates added, so was often not around or in bed asleep, Mum sent my brother and me outside, always spic and span – initially in our cute little sailor suits that we brought from the Netherlands – to play with the local children. They were all a bit older than us, but this is probably the best thing that could have happened to for to learn English quickly. Our sister was delivered in early January in a local hospital, which was also strange for Mum and Dad, given that my brother and I were both born at home with the assistance of a midwife.
Over the years, life was never easy, but things got better for them and the children. I am forever grateful to them for the sacrifices they made for our sake. It took 17 years before they found the time and money for a visit back to the old country. I think this visit either made them feel better about their personal and national advances in Australia, or resigned them to their fates.
The story was like that of my mother’s siblings and families who came to Australia. Not quite the land of milk and honey, but a good place to be, nevertheless. The only exception, of course, was the brother whose idea it reportedly was to come to Australia in the first place. He never moved to Australia. He stayed in Rotterdam, opened a business and did quite well for himself.
|
The story was like that of my mother’s siblings and families who came to Australia. Not quite the land of milk and honey, but a good place to be, nevertheless. The only exception, of course, was the brother whose idea it reportedly was to come to Australia in the first place. He never moved to Australia. He stayed in Rotterdam, opened a business and did quite well for himself.
Sadly, Dad died in 2014 and Mum followed in 2019. They loved us and each other, and did the best for all of us with what they had. Respect and love for them forever. - Martin van Run |
|
In the Picture: Andries Snoek
- Door Cindy van Willigenburg
Vanaf juni zetten we elke maand één van de schrijvers van Dutch Courier ‘In The Picture’. Deze stukjes zijn uiteindelijk te zien in de tentoonstelling 50 Jaar Dutch Courier.
Andries Snoek schrijft al 37 jaar voor Nederlandse kranten in Australië, van 1983 tot 2004 in de Dutch Australian Weekly en van 2005 tot heden in de Dutch Courier. Hij werkt al heel lang in de wereld van de letteren. Het begon allemaal toen hij als 14-jarige in Gorinchem zijn fascinatie onderzocht voor de verschillende straatnamen in die oude stad. Zijn ingezonden stuk trok de aandacht van de redactie van het Nieuwsblad voor Gorinchem en Omstreken wat ertoe leidde dat hij na zijn schooltijd daar zijn carrière begon als leerling-journalist.
Militair, Reclame-assistent, Boekhandelaar
Na de Mulo en HBS-A wilde hij Nederlands gaan studeren, maar moest toch eerst de militare dienstplicht vervullen. Ook hier kon hij kon hij zijn passie voor het schrijven vervullen tijdens de officiersopleiding, gevolgd door de functie van Toegevoegd S1 (secretaris van de bataljonscommandant) en Welzijnszorg officier. In diensttijd volgde hij een schrijftelijke cursus journalistiek en schreef stukjes voor de lokale krant. Na drie jaar dienst had hij geen zin meer in studeren en wilde wat verdienen. Helaas werden de kwaliteiten en ervaringen van drie jaar militaire dienst niet positief beoordeeld door het bedrijfsleven toen hij ging solliciteren. Zijn ‘droombaan’ als uitgever zou moeten beginnen met een paar jaar stage in een boekwinkel en daarna in een uitgeverij, waarbij weinig of niets viel te verdienen, soms moest je zelfs toebetalen.
Hij verlegde zijn aandacht naar andere bedrijven en kreeg in 1953 een functie als reclame-assistent bij een schrijfmachinebedrijf in Eindhoven. Een half jaar later kreeg hij de kans om als vertegenwoordiger voor het hoofdkantoor in Den Haag, een afzetgebied te ‘sonderen’ in de detailhandel, waaronder vele boekhandels. Hij zag het als een mooie kans om bekend te worden met het netwerk van de boekhandel om daar een positie te verwerven.
Dat netwerken leverde op, dat hij in 1958 werd aangenomen als bedrijfsleider in een boekhandel te Amsterdam. Hij trouwde met zijn verloofde Loes en zij namen hun intrek in het grote 4-kamer appartement boven de winkel. Hij kreeg wel van zijn baas te horen: “Je moet vliegensvlug de diploma’s boek- en kantoorboekhandel halen en kinderen krijgen...” Er was nog hevige woningnood in Amsterdam en voor een zo grote woning moest je wel een gezin hebben! En dat gebeurde, zowel wat de diploma’s als de kinderen betreft! Voor 30 gulden per maand konden ze het appartement huren en binnen de vijf jaren werden daar drie kinderen geboren, een zoon en twee dochters.
Hoogtijjaren in de uitgeverij
Naast de cursussen voor de boek- en kantoorboekhandel volgde Andries in Amsterdam ook de cursus voor uitgever en in 1963 maakte hij de grote stap naar een uitgeverij in Deventer als assistent-uitgever en werkte daar op de afdelingen technhische tijdschriften, juridische uitgaven, dagblad en drukkerij. Vervolgens werd hij overgeplaatst naar de uitgeverij in Gorinchem. Waar hij na schooltijd begonnen was als leerling, kwam hij terug als assistent van de directeur, werd spoedig adjunct-directeur en in 1967 directeur. Eén van de jaarlijkse uitgaven was het zgn. Officiersboek (daterend van 1830), en bij de viering van het 150-jarige bestaan van het bedrijf (1969) werd hij daarom uitgenodigd voor een gesprek met Prins Bernhard op Paleis Soestdijk. Snoek: “Het hoofdkantoor in Deventer wist daar niets van en moest het in de krant lezen... dat werd niet gewaardeerd want er was uiteraard graag één van de hoofddirecteuren meegegaan!”.
In 1980 besloot Snoek een nieuwe uitdaging aan te nemen om een agentschap van het uitgeverij-concern te vestigen in Melbourne en ook de betrekkingen met Indonesië onder zijn hoede te nemen. Die beslissing werd vergemakkelijkt omdat zijn vrouw al in de jaren ’50 in Tasmania had gewoond met haar ouders, die in 1953 met haar naar Nederland waren teruggekeerd. Aanvankelijk gingen Andries en Loes met één dochter en later kwamen de andere twee dochters over. Alle drie leven nu met gezinnen in Victoria, de zoon woont nog steeds met gezin in Nederland.
Vanwege een reorganisatie in het moederbedrijf kwamen Snoek en zijn vrouw in 1988 voor de keuze te staan om óf naar Nederland te gaan óf in Australië met vervroegd pensioen te gaan; zij kozen voor het laatste.
Schrijven voor de Dutch Courier
Nederland houdt wel een warm plekje in zijn hart. Tot het overlijden van zijn vrouw (2004) gingen beiden eens per twee jaar naar Nederland. Daarna ging Andries tot 2014 elk jaar voor een maand of twee, wonend in een bungalow in de achtertuin van vrienden in Doorn en rijdend in een Twingo van een andere kennis. Met die bezoeken deed hij veel inspiratrie op voor het schrijven. Voor de Dutch Courier schreef hij sinds april 2005 de rubriek In de Marge, maar ook artikelen (met Peter Reynders) in series over de gevangenen in Slot Loevestein en Kunst in de Nederlandse Geschiedenis, alsook een reeks artikelen gerelateerd aan sigarenbandjes. Het ‘kopstuk’ van zijn artikelen vindt hij de geschiedenis van het Wilhelmus, wat hem een bedankbrief opleverde van de secretaris van de toenmalige Koningin Beatrix.
Als uitgever publiceerde hij o.m. The Dutch in Australia en About the Dutch, dat gesubsidieerd door de Nederlandse overheid werd gemaakt voor schoolbibliotheken in het Australische julileumjaar 1988.
Snoek kijkt met veel genoegen terug op het schrijverswerk in zijn loopbaan en de contacten vanwege de Dutch Courier. Voormalig redacteur Cor Lefel woont niet ver van hem vandaan en staat nog altijd bovenaan zijn telefoonlijst als helper in nood bij problemen, voornamelijk die met de computer! Als een jonge Nederlandse schrijfster hoop ik dat ik net zo’n mooie tijd mag meemaken bij de Dutch Courier als Andries. Zijn inspirerende verhalen dwaalden nog lang in mijn gedachten na de middag van het interview.
Issue Dutch Courier October/November 2020
1970 in Australie # 50jaar geleden
Hierbij wat plaatjes die, hopelijk, van nut zijn bij het 1970 project. Ik stuur ze in 3 delen.
Het was het jaar van ‘everything goes’ wat betreft de mode in Nederland in 1970. Ik droeg ‘mini’ en ‘maxi’ en ook nog ‘midi’ jurken en rokken. Meestal zelf gemaakt want ‘gemaakt gekocht ‘ was meestal te duur.
Het was ook de tijd van de ‘Van Nelle’ kopjes, de ‘poef’, de ‘dia viewer’ (we staan er allemaal omheen om naar de plaatjes te kijken- Kerst 1970). Ook het kerst menu (door mijn broertje zelf gemaakt) is aanwezig, alsook het stalletje. Een plaatje van het inhalen van de Sint in Heemskerk zit er nog bij, alsook een foto van een typische verjaardagsbijeenkomst: allemaal in een kringetje, waar de koffie en de taartjes, de sigaretten en de drankjes allemaal zo voorbij kwamen. Als je de gast was natuurlijk.
Verder wat foto’s van ons in huiselijke kring: mijn zus in de keuken staat koffie te malen, mijn kleine broertje kijkt tv, mijn andere broer zit huiswerk te maken, mijn moeder zit te naaien en ik ben een kattebelletje aan het schrijven. Een avond in het jaar 1970.
Ook de fondue pot is populair. Mijn moeder noemde dat altijd het ‘eenheidspannetje’: de wens is de vader van de gedachte.
Hopelijk kun je iets van dit materiaal gebruiken.
Carolien Evans
